Lieveheersbeestjes: wat doe ik hiermee?

Mijn buurjongen Bjarni is 10 jaar.

Vorige week vrijdag kwam hij naar toe. Ik had wafels gekocht om zijn school te sponsoren. Bjarni kwam bij ons binnen,keek nogal rond in de keuken, de living, en zag vanalles om zich heen.

Ik ondervond aan hem dat hij een leergierig iemand is. Hij stelt me vaak de vragen:
"Wat is dit?"
"Waarom doe je dat?"
...

Plots in de living merkte hij heel wat lieveheersbeestjes op. Hé, zie hier. Lieveheersbeestjes.. Hij bekeek ze nogal, hoe ze verder kropen, etc.

Vandaag kwam hij me tegemoet, en vroeg of hij nog eens mocht komen. En ja hoor, zolang zijn mama op de hoogte is, geen probleem!

Het eerste waar Bjarni naar zocht waren de lieveheersbeestjes. Deze hadden een indruk op hem nagelaten. Hij vroeg me om een doosje, om ze te bewaren en dus mee te nemen.

Ik vroeg hem, of die beestjes in dat doosje zomaar konden leven. Hierop gaf hij meteen een duidelijk antwoord: "Neen, Ann, deze beestjes krijgen geen lucht, ik moet gaatjes in die deksel maken."

Ik liet hem zelf ontdekken met wat hij die gaatjes kon maken. Hij keek in de lade,nam tandenstokers, een vork, een mes = uien snijden, en een mesje waarmee je zowel iets kan vastschroeven of een fles openmaken,...

De stokjes braken, het uienmes was niet handig genoeg, een vork vond hij ook niet goed, en dus maar dat éne mes dat alles kan.

Hij deed het open en haalde de schroevendraaier eruit. Gewoon duwen gaat niet goed, Ann, maar als je ermee draait, dan lukt het wel. Als alle gaten in de deksel gemaakt waren, ging hij gretig op zoek naar de lieveheersbeestjes. Ik moedigde hem aan, allé Bjarni zoek maar!

Maar nog één detail, Bjarni wilde een doekje om de lieveheersbeestjes te laten opkruipen. Ik vroeg hem waarom hij dat doekje wilde. Ben je bang? Of waarom moet dat doekje dienen?

Ah, zegt hij, die donkere lieveheersbeestjes dat zijn giftige. Ik vroeg dan: hoe zie je dat? Of hoe weet je dat?
Waarop dit het antwoord was: aan de bolletjes.

Wat hebben we gedaan om meer te weten te komen?
We hebben de PC opgezet en zijn gaan zoeken naar het antwoord. We kwamen op dit:
Ze zijn gekenmerkt door een ronde, zelfs vaak halfbolvormige vorm met korte pootjes die net als de kleine antennen onder het dek- en nekschild kunnen worden teruggetrokken. Ze hebben vaak rode, gele, witte en zwarte kleuren en zijn vaak gestippeld.

De meeste lieveheersbeestjes leven ongeveer een jaar. Het aantal stippen zegt dus niets over de leeftijd. De kleur en de vlekken op de dekschilden spelen wel een belangrijke rol bij het op naam brengen van de verschillende soorten lieveheersbeestjes.

Als je een lieveheersbeestje "pest" door zachtjes op hem te drukken dan produceert hij een gele vloeistof. Dit gedrag heet "reflexbloeden". De vloeistof (hemolymfe), die tevoorschijn komt bij het femoro-tibiale gewricht van de poten, heeft een kwalijk geurtje en smaakt erg bitter. Vogels die een lieveheersbeestje oppakken proeven dit bloed en laten hem dan soms snel vallen. Het rood met zwarte kleurpatroon is dan ook te beschouwen als een waarschuwing. Dit ziet men vaak bij insecten of andere dieren die hun giftigheid of vieze smaak adverteren door een felle kleur en wordt aposematische kleuring genoemd. De vieze smaak wordt veroorzaakt door een alkaloïde dat per lieveheersbeestje verschilt. Er is aangetoond dat deze vloeistof van het zevenstippelig lieveheersbeestje giftig is voor koolmeeskuikens. Die van het tweestippelig lieveheersbeestje niet.
...

In ieder geval: we ontdekten dat er heel wat soorten lieveheersbeestjes zijn, en dat hun vloeistof giftig is.

Het lieveheersbeestje vastpakken in onze hand, als dit beestje kruipt dan kriebelt dat, we hebben naar de poten gekeken = korte pootjes die nogal bewegen (rugligging lieveheersbeestje). We hebben onderzocht hoe die beestjes blijven plakken aan het venster. Of het gemakkelijk was om deze van het venster af te krijgen: wegblazen? Met de vinger het beestje aanraken...

Bij het vasthouden van de lieveheersbeestjes merken we een geur. We ruiken de vloeistof. Dit ruikt niet lekker. We hebben geluisterd of het beestje ook geluid maakt, en eigenlijk hebben we het niet gehoord. We kunnen de lieveheersbeestjes wel horen als ze vliegen. Of tegen het venster aanvliegen.. We hebben nagegaan dat het lieveheersbeestje 6 poten heeft, dat ze stippen hebben...

Bjarni vond het tof hoe dat deze beestjes kruipen, wat ze doen als ze op hun rug liggen... Daarmee vroeg ik of deze beestjes misschien wel aan het turnen waren. Zitten ze in het circus? Of in de sportschool?

Opnieuw kreeg Bjarni een prikkel. Hij wilde hun fitheid uittesten. Hij vroeg me om touw en een schaar. In elk gaatje dat hij gemaakt had, kwam een touwtje. En nu maar klimmen.. We merkten op dat er vlijtige beestjes bij waren, maar ook wat slapers. Die bewogen praktisch niet!

Ik had echt het gevoel dat ik Bjarni wat meegegeven heb. Zin om te ontdekken, zin om anders te denken, en vooral plezier in de al dan niet sportieve beestjes.

Tot slot: hij heeft zijn doosje mee naar huis genomen en ging er alle dagen naar kijken!